Remil Nedir?

Remil ilmi (علم الرمل), kum üzerine veya kâğıda çizilen işaret ve şekillerin yorumlanmasına dayanan bir yöntemdir. Tarihi, Hz. İdris (a.s.)’a kadar dayandırılır. Bazı rivayetlerde bu ilmin ilk öğreticisinin Hz. İdris olduğu, daha sonra farklı toplumlara aktarıldığı belirtilir. İslâm kültüründe özellikle tasavvufî çevrelerde ve İlm-i Ledün sahasında değerlendirilmiştir.

Kaynaklarda Remil

• İmam Cafer-i Sâdık (r.a.)’ın remil ilminden bahsettiğine dair nakiller vardır.
• İmam Gazali ve İbn Haldun, remil ilmini eserlerinde anmış; işaretler ve şekiller aracılığıyla gaybî bilgiye değil, sembolik bir rehberliğe işaret ettiklerini vurgulamışlardır.
• Kadı Beydâvî, bazı tefsir notlarında remil işaretlerine değinmiştir.
• Osmanlı döneminde “Remilnâme” isimli pek çok eser kaleme alınmış, bu ilim medrese dışı ilimler arasında yer almıştır.

Dini Değerlendirme

İslâm âlimleri arasında konuya dair farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Remil ilmini, gaybı bilme iddiasına girmeden, yalnızca işaretleri yorumlayan bir rehberlik yöntemi olarak değerlendirenler olmuştur.

“De ki: Göklerde ve yerde gaybı Allah’tan başkası bilmez.”
(Neml, 27/65)

Bu çerçevede remilin; kesin hükümler vermekten ziyade, sembol okuması ve düşünce rehberliği sunduğu vurgulanır.

Öne Çıkan Kaynaklar

• İbn Haldun – Mukaddime (remil ve benzeri ilimlere dair değerlendirmeler)
• İmam Gazali – el-Munkız mine’d-dalâl (ilimler tasnifi içinde remil ilmi)
• Osmanlı dönemi yazmaları: Remilnâme, Kitâbü’r-Remil

Not / Uyarı

Bu metin bilgilendirme amaçlıdır; remil uygulamaları tıbbî, hukuki veya finansal danışmanlık yerine geçmez. Nihai hüküm ve gayb bilgisi yalnızca Allah’a aittir.